4500′üncü F-16

F-16 üretcisi Lockheed Martin, 4500′üncü F-16 uçağını (F-16C Blok 52 konfigürasyonu) Fas’a törenle teslim etti.

Lockheed Martin, mevcut 70′e yakın F-16 siparişiyle birlikte ABD’nin Teksas Eyaleti’nde bulunan Fort Worth’taki tesislerinin F-16 üretim hattını 2014 yılına kadar faal tutabilecek. Halen güncel F-16 ‘Super Viper’ (F-16E/F Blok 60) konseptiyle F-16 yurt dışı sipariş ve üretiminin 2020 yılına kadar sürmesi hedeflenmiş durumda.

Lockheed, 1993 yılında F-16′nın orijinal üreticisi General Dynamics firmasından, Teksas eyaletinde yer alan Fort Worth’daki savaş uçağı, dolayısıyla F-16′nın da üretim tesislerini satın almıştı. Aynı Lockheed firması, Mart 1995 tarihinde Martin Marietta ile birleşerek Lockheed Martin adını almıştı (ki bir zamanlar F-16 ve F-111 tipi savaş uçağı üretcisi olan General Dynamics, yakın geçmişte ve/veya bugün M1 Abrams tankları ve bir çok zırhlı kara aracı dahil, Sea Wolf, Los Angeles, Ohio ve Virginia sınıfı nükleer denizaltılar yanında Arleigh Burke sınıfı destroyer gibi son derece modern açık deniz platformlarının da üreticisidir).

Orijinalinde General Dynamics tarafından geliştirilen ve ilk prototipi 2 Şubat 1974 tarihinde uçan YF-16 konseptinin temel amacı, esasında eski SSCB ve Varşova Paktı savaş jetlerinin ABD Hava Kuvvetleri’ne (USAF) oranla sayıca katlayıcı üstünlüğüne karşı, yüksek performanslı, yegane hava üstünlük uçağı olan F-15′lerin kantite bazındaki azınlığını, basit aviyonikli (bizdeki 80′lerin ikinci yarısında, A/B modellerine göre çok gelişmiş, modern, ilk Blok 30 serisi F-6C/D’lerin sistem bilgisayarlarının RAM belleği bile 64 KB dolayındaydı), hafif ve oran olarak kısa menzilli bir av-önleme uçağıyla telafi etmekti.

USAF kısa sürede, açılan ’Hafif Savaş Uçağı Programı (Lightweight-Fighter-Programm)’ ihalesi çerçevesinde, rakip Northrop’un çift motorlu YF-17 Cobra (sonradan McDonnel Douglas’ın bu konsepti devralıp YF-17 prototipini baz alarak donanma hava kuvvetleri için geliştirdiği, ilk örneği, F-16′nın seri üretimine paralel olarak 1978′de ilk defa uçan ve 7 Ocak 1983′te hizmete giren F/A-18 Hornet) yerine F-16′yı seçti ve çok geçmeden 1978 yılında F-16 seri üretimi hızla start aldı.

F-16′nın, kullanıcılar açısından batının en başarılı, sürekli olarak geliştirilerek yeni özellikler kazandırılan, çok yönlü bir savaş jeti olduğu söylenebilir. Fakat uçağın neredeyse brüt 40 yıllık muazzam evrimine bakıldığında, yukarıda adı geçen amaç doğrultusunda ortaya çıkma vesilesi, asla zamanının çok ötesinde teknolojik bir harika ve üstün savaş kabiliyetli platform olma planı değildi.

Esas amaç, hafif, basit donanımlı, bakımı kolay, komplike olmayan, sayı doktrinini destekleyecek, her hava şartında uçamayan F-104 Star Fighter’den daha kabiliyetli ve F-15′ten çok daha ucuz bir uçak üretmek ve bunu ABD haricinde NATO nezdinde de tabana yaymaktı.

F-16 bugüne dek -ikinci el ve/veya kiralamalar da dahil olmak üzere- en az 26 ülke tarafından kabul görmüş olup, Türk Hava Kuvvetleri 1987 yılından bu yana, muhtemelen teslimatları bu yıl sonuna kadar tamamlanması beklenen Peace Onyx IV projesi de dahil olmak üzere, toplamda 270 adetlik siparişle ABD ve İsrail’den sonra dünyanın en önemli üçüncü F-16 müşterisi konumundadır.

THvK bugüne dek, 1991-2009 yıllarında, en az 28′i düşmek kaydıyla 30 tane F-16 kaybetmiştir. Türk Hava Kuvvetleri’nin NATO standartlarının çok üstünde, 28 NATO ülkesinden tahminen ilk beşe girerek yine ‘tahminen’ mevcut 210+ uçaktan her F-16 uçağını ayda ortalama 22 saat uçurduğu düşünülürse, net 18 yılda (1991-2009) 240 uçaktan (1987-1999 yıllarında iki kademede teslim edildiler ve 1996-99 yıllarındaki ikinci 80′lik paketi Kuveyt, Suudi Arabistan ve BAE gibi Arap fonları finanse etti) 30 uçaklık kaza/kırım bilançosunun oran olarak düşüklüğü belki biraz daha iyi anlaşılabilir.

Fas’a 3 Nisan 2012 tarihinde törenle teslim edilen 4500′üncü F-16

4500. teslimatı gerçekleşen ve sübjektif tahminle minimum 4600 adetlik üretimine kesin gözüyle bakılan F-16, hedeflenen orta vadeli planlarla 5000 rakamını büyük bir olasılıkla yakalayamayacak olsada, 2020 yılına doğru ciddi bir prodüksiyon rakamı elde edecek gibi gözüküyor. Lakin bu 4500′lük psikolojik rakamla ABD’nin başını çektiği, lisans üretimleriyle birlikte batının en çok sayıda ürettiği savaş jeti olan F-4 Phantom II’nin üretim efsanesine (McDonnell Douglas 1979 yılına kadar 5057 Fantom serisi uçak üretti. 5057. son Fantom Güney Kore’ye satıldı. Japonya’nın Mitsubishi lisans üretimi 138 uçağıyla toplam 5195 rakamına ulaşıldı. Bu arada 77-0290 seri nolu 5000. Fantom uçağını da Türkiye almıştı) F-16 böylelikle biraz daha yaklaşmış oldu.